Thời Bao Cấp

Với thế hệ 9x thì đây là khái niệm đồ cổ, với 8x, thì từ 84 may ra còn mang máng.

Mình thì may là còn thở ở thời đấy và vì mẹ suốt ngày mắng mình nên biết “ mày tiền nuôi mày đô la chất đống cao hơn người mày. “ Khổ thế, thấy kể là ngày xưa ở nhà hộ sinh A, (bây giờ vẫn còn), mẹ đẻ ra xong thì mình ngủ như con chó con, sữa mẹ cứ chảy mãi. Mẹ thấy con người khác la khóc vì đói trong khi mẹ nó ko có sữa nen mẹ mình cho nó bú. Mất sữa luôn. Thấy hàng xóm giải thích theo lối duy tâm thế. Biết đâu. Rồi, mất sữa, thời ấy mẹ bảo “ lương mẹ 24 đ /01 tháng mà một hộp sữa Chim của Hà Lan giá 55đ. Một tháng mày uống 10 hộp. Nếu ăn sữa nội thì mày … đi như bị tả … vì hộp sữa đến tay người dùng đã quá hạn cả mây tháng, màu sữa chuyển thành màu nâu”. Mà hồi ấy mua sữa ngoại khó như ma. Ba phải rủ bác Huấn là đồng nghiệp, còng cọc đi khắp phố Hàng Buồm để lùng mua sữa cho con. Bác Huấn ko vợ, ko con và coi mình như con. Nhà bác ở con phố ngay gần cổng sau trường cấp 3 mình. Tết là mình lại cái xe mini Đức ba mua, sang nhà bác chúc Tết và chở bác đi tìm người yêu. : ) . Bác mất khi mình làm việc ở Sài Gòn. Mẹ alo báo tin. Mình bay ra viếng bác. Một người cả đời không bon chen, đối xử với ai cũng tốt nên việc bác ra đi quá đột ngột như cú sốc với bạn bè , đồng nghiệp và gia đình mình.

Lại chuyện nuôi con thời bao cấp. Bà Ngoại ra trông mình được 9 tháng là mẹ tống đi nhà trẻ Sao Sáng. Ngoại xót “ tao sau bảy đứa con, nuôi đứa nào cũng béo tròn, tốt cả sao hai đứa nuôi có 1 đứa, nay bán cái quần, mai bán cái áo… : (. ) Chả là bà mẹ mình được Nhà Nước cử đi học ở Hungary nên khi về nước, quần áo tây nhiều. Thời ấy, có tiền mà ko có hàng nên quần áo tây bán cũng được giá, có sữa cho mình xơi. Mình phá của từ bé ^_^.

Hồi mình dẫn thằng ku Paolo, học sinh Ý của mình đi lòng vòng phố cổ, nó trợn ngược mắt khi nhìn thấy cái bếp bé tí ở tít đằng sau một shop hoành tráng mặt tiền ở phố Hàng Đào. “what? 3 families use it?”. Đồ Sư Cọ Mốc, ko nhẽ dọa cho biết là xóm mình ngày xưa ý, tính xem nào ….hơn 30 hộ gia đình đi chung 3 cái chuồng xí, 1 cái chỗ để đi nhẹ, ko có cửa thì seo? 2 cái buồng tắm nữa chứ. Tắm là xếp hàng. Khi tắm thì 1 xô nước là xong. Trẻ con thì 4 đứa tắm chung một lần. Trẻ con hiểu là bọn đã học cấp 2 ý chứ còn bọn cấp 1 thì tồng ngồng ngoài máy nước, vừa tắm vừa buôn với cả chục người lớn, người thì vo gạo, người thì giặt, om xòm.”

Cũng như bao nhà khác, ba mẹ phải nuôi gà và chim cút để tăng thu nhập. Gà công nghiệp mẹ nuôi một con tuổi giờ đã khú, 28 :), chưa xuất chuồng vì vẫn còn tồ. Ngoài ra mẹ nuôi khoảng mấy chục con gà khác nữa. Cậu Thanh Lếch ( gọi là cậu vì xóm ít trẻ con, và quý nên Thanh Lếch cứ xưng là cậu và chăm như cháu trong nhà chứ Lếch hơn mình giỏi lắm là 10 tuổi) nhìn vào máng gà “ gà nhà chị T còn sướng hơn bọn em, cơm trắng chứ bọn em ăn cơm độn, cơm nâu.” Mẹ bảo nghĩ nó nói vô tư mà xót. Cơm thiu mà, cho gà hoặc đổ vào cái thùng nước gạo của cả xóm, để ngay ở giếng (cạn) có 03 máy nước xung quanh. Tầng bếp là chỗ để tắm, kiểm chỗ để thùng rác. Trèo lên tầng lửng lợp mái tôn nóng hầm hập là góc học tập, mùa hè là góc ngủ, kiểm chỗ dạy học cho các bé thú nhồi bông, chỗ nuôi chuột lang, nuôi mèo mẹ, mèo con, rùa và trăm con chim cút. Chưa kể với tài sắp xếp đồ đạc, 5m2 ấy, mẹ nhồi được cả giá sách, cái máy khâu, một đống đệm mùa đông, và cái máy ấp chim cút do ba và mẹ tự phát minh và chế tạo ( hình như mấy anh mà xưng là cậu của mình cũng góp phần làm nên cái lò ấp chim cút.) Khi lứa chim cút đầu tiên nở thành công, cả xóm chen chúc xem rồi bắc ghế ngắm hoa quỳnh nhà mình nở, uống trả, tán gẫu. Mẹ làm món chim cút hầm sen là tuyệt. Mà phải có chim cút trống thì con mái mới có trứng chứ. Thế mà bà An ( bà bị giời hành vì làn nào rửa tay cũng phải rửa đủ 5 lần, ko kể trời nắng hay mưa, miễn là hàng chục con người chờ bà để vo gạo, giặt quần áo, bà cũng kệ, bà chưa rủa đủ 5 lần, bà chưa giặt quần áo đủ 3 tiếng bà chưa về. ) nhà bà ở trên đầu nhà mình, “ hai đứa giết hết cút trống đi, nó kêu tôi không ngủ được. “ Thế là mẹ phải giết chim cút trống làm thịt liên tục, rán, quay, hầm sen … Mình thích món này mẹ làm lắm nên mình chẳng quan tâm, giết càng nhiều càng được xơi. ^_^. Nhưng giết con gà lai của mình thi ko được. Trong cái lũ gà công nghiệp trắng phớ, ục ich ấy, có con gà trống lai gà ta và gà tây. Bộ lông nó đẹp mê hồn. Mình cho gà ăn là nó mừng rỡ như biết mình quý nó. Thế mà… sau một đợt mình về quê với ngoại, ra .. mẹ thịt mất, mà thịt cho người khác, người mà mình hồi ấy, ghét lém .. Ức! Từ đấy ko bao giờ mình quý một con gà nào đặc biệt cả vì sợ là rồi một ngày, nó lại bị thịt, và mình lại phải ăn ^_^.

Đôi dòng viết vì bé Híp muốn biết về thời Bao cấp. ^_^ May mắn vì có cơi hội dạy Híp và các bạn.